The Cinema in Turkey During 1940s

Authors: Esin Berktaş

Abstract:

The cinema in Turkey during the 1940s was shaped under the Second World War conditions. The amateur film makers from different socioeconomic roots experienced movie production in those years. Having similar socioeconomic characteristics and autobiographies, each of them has a different understanding of cinema. Nevertheless, they joined in making movies which address native culture and audience. They narrated indigenous stories with native music, amateur players and simple settings. Although the martial law, censorship and economical deficiencies, they started to produce films in the Second World War. The cinematographers of the 1940s usually called as thetransition period cinematographers in Turkey, producing in the passage between the period of thetheatre playersand the period of thenational cinema. But, 1940- 1950 period of Turkish cinema should be defined not as a transition but a period of forming the professional conscioussness in cinema.

Keywords: Cinema in Turkey, censorship, propaganda, spectacle, audience.

Digital Object Identifier (DOI): doi.org/10.5281/zenodo.1059926

References:

[1] S.F. Abasıyanık.Balıkçının Ölümü/ Yaşasın Edebiyat, Bütün Eserleri 9. İstanbul: Bilgi, 1977.
[2] R. A. Sevengil.Yakın Çağlarda Türk Tiyatrosu, I: İstanbul, Kanaat, 1934.
[3] R. Akar.Varlık Vergisi Kanunu, Tek Parti Rejiminde Azınlık Karşıtı Politika Örneği. İstanbul: Belge, 1992.
[4] N. Akbayar. Ed., Dünden Bugüne Beşiktaş. İstanbul: Beşiktaş Belediye Başkanlığı, 1998.
[5] G. Akçura.Aile Boyu Sinema. İstanbul: Yapı Kredi, 1995.
[6] S. M. Alus. 30 Sene Evvel ─░stanbul, 1900-l├╝ Y─▒llar─▒n Ba┼ƒlar─▒nda ┼×ehir Hayat─▒. ─░stanbul: ─░leti┼ƒim, 2005.
[7] M. And.Geleneksel T├╝rk Tiyatrosu, Köyl├╝ ve Halk Tiyatrosu Gelenekleri. ─░stanbul: ─░nkilap, 1985.
[8] M. And.Osmanlı Tiyatrosu: Kuruluşu, Gelişimi, Katkısı. Ankara: Dost, 1999.
[9] B. Arpad.İstanbul Yok Edilen Kültür Mirası. İstanbul: İmar ve İskan Bakanlığı Büyük İstanbul Nazım Plan Bürosu Başkanlığı, 1979.
[10] B. Arpad.Yok Edilen ─░stanbul. ─░stanbul: T├╝rkiye Turing ve Otomobil Kurumu, 1988.
[11] B. Arpad.Taşı Toprağı Altun İstanbul. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, 1990.
[12] S. Arslan. Cinema in Turkey: New Critical History. USA: Oxford University Press, 2010.
[13] R. Sezer Haz.Niyazi Berkes- Unutulan Yıllar. İstanbul: İletişim, 1997.
[14] A. Kuyaş Haz.Niyazi Berkes- Türkiye-de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi, 2002.
[15] P. N. Boratav.Türk Halkbilimi- 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek, 1988.
[16] P. Bourdieu.Distinction, A Social Critique of the Judgement of Taste. London: Routledge, 1986.
[17] T. Çavdar.Türkiye Demokrasi Tarihi, I,II. Ankara: İmge, 1995.
[18] A. Dino.Kültür, Sanat ve Politika Üzerine Yazılar. İstanbul: Adam, 2000.
[19] A. Duben- C. Behar.İstanbul Haneleri- Evlilik, Aile ve Doğurganlık 1880-1940. İstanbul: İletişim, 1998.
[20] Regulations (1939) Third Section, XX, November 1938- September 1939, Ankara Devlet Matbaas─▒.
[21] B. Evren.Eski ─░stanbul Sinemalar─▒, D├╝┼ƒ ┼×atolar─▒. ─░stanbul: AD Yay─▒nc─▒l─▒k,1998.
[22] C. Filmer.Hat─▒ralar. ─░stanbul: Emek, 1984.
[23] B. Gelenbevi.Film Reji Asistan─▒ Aday─▒ K─▒lavuz Kitab─▒. ─░stanbul: ─░FSAK Yay─▒nlar─▒, 1982.
[24] M. Gökmen.Ba┼ƒlang─▒├ºtan 1950-ye kadar T├╝rk Sinema Tarihi. ─░stanbul: Denetim Ajans, 1989.
[25] M. Gökmen.Eski ─░stanbul Sinemalar─▒. ─░stanbul: ─░stanbul Kitapl─▒─ƒ─▒, 1991.
[26] Z. Güvemli.Sinema Tarihi, Başlangıcından Bugüne Türk ve Dünya Sineması. İstanbul: Varlık, 1960.
[27] D. G├╝ven.Cumhuriyet Dönemi Az─▒nl─▒k Politikalar─▒ ve Stratejileri Ba─ƒlam─▒nda 6-7 Eyl├╝l Olaylar─▒. ─░stanbul: ─░leti┼ƒim, 2010.
[28] İ. A. Işığan. "Türk Sineması Çalışmalarında 1950 Öncesinin Dışlanması", İletişim, Vol. 7, 2000.
[29] C. Johnson Ed. ─░stanbul 1920. ─░stanbul: Tarih Vakf─▒, 1995.
[30] C. Kudret. Karagöz, I. Ankara: Bilgi, 1968.
[31] K. Kayal─▒. Sinema Bir K├╝lt├╝rd├╝r. Ankara: Alaz, 1998.
[32] ├û. Nutku.Dar├╝lbedayi-nin 50 Y─▒l─▒, Dar├╝lbedayiden ┼×ehir Tiyatrosuna. Ankara: Ankara ├£niversitesi Dil Tarih Co─ƒrafya Fak├╝ltesi, 1969.
[33] A. ┼×. Onaran.Sinematografik H├╝rriyet- ├ûzellikle Bu H├╝rriyetin Filimlerin ve Film Senaryolar─▒n─▒n Kontrol├╝ Bak─▒m─▒ndan De─ƒerlendirilmesi, Yay─▒nlanm─▒┼ƒ Doktora Tezi. Ankara: G├╝rsoy, 1968.
[34] A. ┼×. Onaran.Muhsin Ertu─ƒrul-un Sinemas─▒. Ankara: K├╝lt├╝r Bakanl─▒─ƒ─▒, 1981.
[35] ─░. Ortayl─▒. ─░stanbul-dan Sayfalar. ─░stanbul: Hil, 1987.
[36] A. ÖdekanEd. Cumhuriyet-in Renkleri Biçimleri. İstanbul: Tarih Vakfı, 1999.
[37] A. ├ûzg├╝├º. T├╝rk Filmleri Sözl├╝─ƒ├╝ 1914-1973, I. ─░stanbul: SESAM, 1998.
[38] N. ├ûzön.T├╝rk Sinemas─▒ Kronolojisi, 1896-1960. ─░stanbul: Artist Reklam, 1962.
[39] S. ├ûzt├╝rk.Erken Cumhuriyet Döneminde Sinema, Siyaset, Seyir. Ankara: Elips, 2005.
[40] A. Özuyar.Sinemanın Osmanlıca Serüveni. Ankara: Öteki, 1999.
[41] G. Paçacı Ed. Cumhuriyetin Sesleri. İstanbul: Tarih Vakfı, 1999.
[42] N. Sakaoğlu- N. Akbayar.Binbir Gün Binbir Gece, İstanbul-dan Günümüze İstanbul-da Eğlence Yaşamı. İstanbul: Creative, 1999.
[43] G. Scognamillo. Cadde-i Kebir-de Sinema. ─░stanbul: Metis, 1991.
[44] G. Scognamillo. T├╝rk Sinema Tarihi. ─░stanbul: Kabalc─▒, 1998.
[45] R. A. Sevengil.İstanbul Nasıl Eğleniyordu, 1453-ten 1927-ye Kadar. İstanbul: İletişim, 1998.
[46] E. Sevin├ºli.Gör├╝┼ƒleriyle, Uygulamalar─▒yla Bir Tiyatro Adam─▒ Olarak Muhsin Ertu─ƒrul. ─░stanbul: Arba, 1990.
[47] T.C. ─░stanbul Belediyesi ─░statistik M├╝d├╝rl├╝─ƒ├╝ (1930-1955), ─░stanbul ┼×ehri ─░statistik Y─▒ll─▒klar─▒, I,II,III,IV,V,VII,VIII,IX,X,XI. ─░stanbul: ─░stanbul Belediye Matbaas─▒.
[48] Ö. Tikveş.Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Sinema Filmlerinin Sansürü. İstanbul:İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1968.
[49] S. Zuhur, Ed., Images of Enchantment, Visual and Performing Arts of the Middle East. Cairo: The American University in Cairo, 2000.
[50] S. ZuhurEd. Colors of Enchantment, Theater, Dance, Music, and the Visual Arts of the Middle East. Cairo: The American University in Cairo, 2003.
[51] E. Berktaş, Verbal History Investigations with Director of Photography İlhan Arakon, Mimar Sinan Fine Arts University Cinema- TV Department, 21 May 2003- 14 May 2004.